ایندومتاسین چیست؟
معرفی ساده برای بیمار
ایندومتاسین (Indomethacin) یک داروی ضدالتهاب غیر استروئیدی یا همان NSAID است. این گروه داروها برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده میشوند.
اگر شما یا اطرافیانتان به دلیل مشکلاتی مثل آرتروز زانو، کمردرد التهابی، یا حمله نقرس دچار درد شدید، پزشک ممکن است قرص یا شیاف ایندومتاسین را تجویز کند.
توضیح علمی و داروشناسی
-
رده دارویی: NSAID (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drug)
-
مکانیسم: مهار آنزیمهای COX-1 و COX-2 → کاهش سنتز پروستاگلاندینها → کاهش التهاب، درد و تب
-
ساختار شیمیایی: مشتق ایندولاستیک اسید
-
قدرت اثر: از نظر ضدالتهابی قویتر از داروهایی مثل ایبوپروفن، ولی با عوارض گوارشی بیشتر
-
رده بارداری: C (در سهماهه سوم: D – منع مصرف)
اشکال دارویی ایندومتاسین
-
کپسول خوراکی
-
فوریرهش: 25 mg و 50 mg
-
آهستهرهش (SR): 75 mg (برای مصرف یک یا دوبار در روز)
-
-
شیاف مقعدی
-
دوز 50 mg و 100 mg → مناسب بیمارانی که تهوع دارند یا نمیتوانند قرص بخورند
-
-
تزریقی (IV)
-
بیشتر در بیمارستان، برای بستن مجرای شریانی باز (PDA) در نوزادان استفاده میشود (خارج از حوزه ارتوپدی)
-
جایگاه ایندومتاسین در ارتوپدی و روماتولوژی
ایندومتاسین بیشتر در درمان شرایطی که با التهاب حاد همراه هستند کاربرد دارد، مثل:
-
آرتروز زانو و لگن در فاز شعلهور
-
کمردردهای التهابی یا اسپاسمهای حاد
-
بورسیت و تندینیت (مثلاً التهاب تاندون شانه یا زانو)
-
نقرس حاد (یکی از بهترین داروهای خط اول)
-
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
بنابراین، ایندومتاسین برای دردهای التهابی مفصل و ستون فقرات بیشتر توصیه میشود، در حالیکه برای دردهای عصبی مثل سیاتیک انتخاب اول نیست.
برندها و نامهای رایج
-
بینالمللی: Indocin, Tivorbex
-
ایران: ایندومتاسین (داروسازیهای مختلف مثل داروپخش، الحاوی، عبیدی)
-
موجود بهصورت قرص، کپسول و شیاف ایندومتاسین
ایندومتاسین یک داروی ضدالتهاب قوی است که در ارتوپدی و روماتولوژی برای کاهش التهاب و دردهای حاد به کار میرود. اگرچه مؤثر است، اما به دلیل احتمال عوارض گوارشی و قلبی باید فقط با تجویز و پایش پزشک مصرف شود.

ایندومتاسین برای چیست؟ (کاربردهای اصلی)
ایندومتاسین یکی از قدرتمندترین داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) است و بیشتر برای دردهایی تجویز میشود که منشأ التهابی دارند. این دارو برخلاف داروهایی مثل پرگابالین یا گاباپنتین، برای دردهای عصبی مناسب نیست؛ بلکه نقش اصلیاش در کاهش التهاب و درد مفاصل و عضلات است.
۱. آرتروز زانو و لگن (Osteoarthritis)
-
در بیماران مبتلا به آرتروز (ساییدگی مفصل)، بهویژه وقتی مفصل ملتهب و متورم است.
-
ایندومتاسین میتواند شدت درد، خشکی و التهاب مفصل را کاهش دهد.
-
معمولاً در دورههای کوتاهمدت برای کنترل شعلهوری بیماری استفاده میشود.
-
مصرف طولانیمدت بهعلت عوارض گوارشی توصیه نمیشود.
۲. کمردرد التهابی یا مکانیکی
-
در کمردردهای حاد ناشی از کشیدگی عضلات، التهاب مفاصل ستون فقرات یا اسپاسم.
-
در کمردردهای التهابی مثل اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) ایندومتاسین یکی از داروهای انتخابی است.
-
برای کمردردهای مکانیکی (مثل بلند کردن بار سنگین) هم میتواند به کاهش التهاب کمک کند.
-
اما در دردهای عصبی مثل سیاتیک، اثر کمی دارد و داروهایی مثل پرگابالین مناسبترند.
۳. نقرس حاد (Acute Gout Attack)
-
ایندومتاسین یکی از خط اول درمان حمله نقرس است.
-
در کاهش التهاب و تورم مفصل (بهخصوص شست پا و زانو) بسیار سریع عمل میکند.
-
معمولاً در دوز بالاتر و به مدت کوتاه تجویز میشود.
۴. بورسیت و تندینیت (Bursitis & Tendinitis)
-
در بورسیت زانو (التهاب کیسههای اطراف زانو) یا تندینیت شانه و آرنج.
-
مصرف ایندومتاسین میتواند التهاب بافت نرم اطراف مفصل را کاهش دهد.
-
معمولاً همراه با استراحت، یخ یا فیزیوتراپی تجویز میشود.
۵. اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing Spondylitis)
-
یکی از معدود NSAIDهایی است که در این بیماری هم اثر تسکینی دارد و هم در روند بیماری تأثیر میگذارد.
-
میتواند خشکی صبحگاهی و درد ستون فقرات را کاهش دهد.
۶. سایر موارد
-
التهاب پس از جراحیهای ارتوپدی (مثلاً جراحی زانو یا دیسک کمر) برای کنترل درد و التهاب.
-
دردهای ناشی از ضربه یا کشیدگی عضلانی.
-
بهصورت تزریقی در نوزادان (بستن مجرای شریانی باز – PDA) که البته ارتباطی با ارتوپدی ندارد.
جدول خلاصه کاربردهای ایندومتاسین
| بیماری / وضعیت | نقش ایندومتاسین |
|---|---|
| آرتروز زانو و لگن | کاهش التهاب و درد در فاز شعلهور |
| کمردرد حاد | تسکین التهاب و اسپاسم عضلات |
| اسپوندیلیت آنکیلوزان | خط اول برای کاهش التهاب ستون فقرات |
| نقرس حاد | خط اول درمان حمله |
| بورسیت / تندینیت | کاهش التهاب بافت نرم اطراف مفصل |
| درد پس از جراحی | کنترل التهاب کوتاهمدت |
ایندومتاسین بیشتر برای دردهای التهابی و مکانیکی مفصل و کمر مفید است، نه برای دردهای عصبی. در فازهای شعلهور آرتروز یا حملات نقرس میتواند بسیار مؤثر باشد، اما باید همیشه کوتاهمدت و تحت نظر پزشک مصرف شود.
مکانیسم اثر ایندومتاسین
توضیح علمی
ایندومتاسین (Indomethacin) یک داروی ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که با مهار آنزیمهای سیکلواکسیژناز (Cyclooxygenase – COX-1 و COX-2) عمل میکند.
این آنزیمها مسئول تولید پروستاگلاندینها هستند؛ موادی شیمیایی که نقش مهمی در:
-
ایجاد التهاب
-
انتقال پیام درد
-
تب
-
حفاظت از مخاط معده
-
جریان خون کلیه
دارو با مهار این آنزیمها باعث کاهش سنتز پروستاگلاندینها میشود → در نتیجه:
-
التهاب کمتر میشود
-
درد کاهش پیدا میکند
-
تب پایین میآید
چرا اثر قوی دارد؟
-
ایندومتاسین نسبت به بسیاری از NSAIDها (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن) قدرت مهار بالاتری روی COX دارد.
-
به همین دلیل در بیماریهای التهابی شدید مثل نقرس حاد یا اسپوندیلیت آنکیلوزان، اثر سریع و چشمگیر دارد.
چرا عوارض دارد؟
مهار پروستاگلاندینها فقط در محل التهاب نیست؛ بلکه در معده، کلیه و قلب هم رخ میدهد.
-
در معده: پروستاگلاندینها به حفاظت از دیواره کمک میکنند → مهارشان = سوزش معده، زخم یا خونریزی.
-
در کلیه: پروستاگلاندینها جریان خون کلیه را تنظیم میکنند → مهارشان = خطر نارسایی کلیه.
-
در قلب و عروق: تغییر در تعادل پروستاگلاندینها میتواند خطر لخته و حوادث قلبی را افزایش دهد.
تفاوت با NSAIDهای انتخابی (مثل سلکوکسیب)
-
ایندومتاسین غیرانتخابی است (COX-1 و COX-2 هر دو را مهار میکند).
-
داروهایی مثل سلکوکسیب (COX-2 selective) کمتر روی معده اثر دارند و از نظر گوارشی ایمنترند.
-
اما ایندومتاسین به دلیل قدرت ضدالتهابی بالا هنوز در برخی بیماریها ترجیح داده میشود.
ایندومتاسین با مهار COX و کاهش تولید پروستاگلاندینها، یک ضدالتهاب قوی است. همین مکانیسم علت اصلی اثرات درمانی (کاهش درد و التهاب) و در عین حال عوارض جانبی (مشکلات گوارشی، کلیوی و قلبی) آن است.

دوز و نحوه مصرف ایندومتاسین
شکلهای دارویی موجود
-
کپسول فوریرهش: 25 mg و 50 mg
-
کپسول آهستهرهش (SR): 75 mg
-
شیاف مقعدی: 50 mg و 100 mg
-
(تزریق IV بیشتر برای نوزادان با بیماری قلبی PDA است و در ارتوپدی کاربرد ندارد)
دوز معمول در بزرگسالان
دوز مصرف ایندومتاسین باید همیشه حداقل دوز مؤثر و کوتاهترین مدت باشد، چون دارو عوارض گوارشی و قلبی دارد.
۱. آرتروز (OA) زانو و لگن
-
دوز شروع: 25 mg سه بار در روز همراه غذا
-
دوز نگهدارنده: 50 mg دو یا سه بار در روز (بسته به تحمل بیمار)
-
حداکثر دوز روزانه: 150 mg
در موارد مزمن، بهتر است به صورت کوتاهمدت در فاز شعلهور مصرف شود و در ادامه درمانهای حمایتی مثل زانوبند زاپیامکس یا فیزیوتراپی ادامه یابد.
۲. کمردرد حاد / اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
-
دوز شروع: 25–50 mg دو یا سه بار در روز
-
کپسول آهستهرهش 75 mg میتواند یک یا دوبار در روز مصرف شود (مناسب برای کنترل درد شبانه و خشکی صبحگاهی در AS).
-
حداکثر دوز روزانه: 200 mg (معمولاً کمتر از 150 mg توصیه میشود).
در کمردردهای حاد عضلانی یا التهابی بسیار مؤثر است؛ ولی در سیاتیک یا درد عصبی تأثیر چندانی ندارد (پرگابالین گزینه بهتری است).
۳. نقرس حاد (Acute Gout Attack)
-
دوز شروع: 50 mg سه بار در روز تا رفع حمله حاد
-
پس از بهبود علائم، دارو باید قطع شود (مصرف کوتاهمدت)
-
در نقرس معمولاً درمان بیش از چند روز نیاز نیست
ایندومتاسین از داروهای خط اول در درمان حمله حاد نقرس است.
۴. بورسیت و تندینیت
-
25–50 mg دو تا سه بار در روز
-
معمولاً همراه با استراحت، یخ یا فیزیوتراپی تجویز میشود
-
مصرف کوتاهمدت کفایت میکند
۵. اشکال شیاف
-
دوز: 50–100 mg یک یا دوبار در روز
-
کاربرد: زمانی که بیمار تهوع دارد یا قادر به مصرف خوراکی نیست
-
اثربخشی و عوارض مشابه کپسول است
نکات مهم مصرف
-
همراه غذا یا شیر مصرف شود تا خطر عوارض گوارشی کمتر شود.
-
اگر یک نوبت فراموش شد، بهمحض یادآوری مصرف شود، مگر اینکه نزدیک نوبت بعدی باشد.
-
حداکثر دوز روزانه نباید از 200 mg تجاوز کند.
-
مصرف طولانیمدت بهعلت خطر زخم معده، نارسایی کلیه و حوادث قلبی–عروقی توصیه نمیشود.
-
در سالمندان باید با دوز پایینتر (25 mg دوبار در روز) شروع شود.
-
در بیماران با زخم معده یا ریسک خونریزی، همراه با مهارکننده پمپ پروتون (PPI) مثل امپرازول داده میشود. جهت مشاهده ی بهترین قرص برای زانو درد کافیست وارد لینک شوید .
جدول خلاصه دوز ایندومتاسین
| کاربرد | دوز شروع | دوز نگهدارنده | حداکثر دوز | مدت مصرف |
|---|---|---|---|---|
| آرتروز زانو/لگن | 25 mg ×3 | 50 mg ×2–3 | 150 mg/day | کوتاهمدت در شعلهوری |
| کمردرد حاد / AS | 25–50 mg ×2–3 | 75 mg SR روزانه | 200 mg/day | چند روز تا چند هفته |
| نقرس حاد | 50 mg ×3 | — | 150 mg/day | چند روز تا رفع حمله |
| بورسیت/تندینیت | 25–50 mg ×2–3 | — | 150 mg/day | کوتاهمدت |
| شیاف | 50–100 mg ×1–2 | — | 200 mg/day | جایگزین خوراکی |
ایندومتاسین باید همیشه با کمترین دوز ممکن و کوتاهترین مدت مصرف شود. در بیماران مبتلا به آرتروز یا کمردرد مزمن، ترکیب آن با درمانهای حمایتی مثل زانوبند زاپیامکس یا کمربند پلاتینر میتواند هم عوارض دارو را کاهش دهد و هم اثربخشی درمان را بیشتر کند.
موارد منع مصرف و هشدارهای مهم ایندومتاسین
ایندومتاسین یک داروی ضدالتهاب قوی است، اما مصرف آن در بعضی افراد میتواند خطرناک باشد. شناخت این موارد بسیار مهم است تا بیمار دچار عوارض جدی نشود.
موارد منع مصرف مطلق (Absolute Contraindications)
افراد زیر نباید ایندومتاسین مصرف کنند:
-
زخم فعال معده یا اثنیعشر، سابقه خونریزی گوارشی یا سوراخشدگی
-
آلرژی یا حساسیت به NSAIDها (مانند آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن)
-
آسم حساس به آسپیرین/NSAID (تشدید تنگی نفس)
-
پس از عمل جراحی قلب (CABG) → خطر بالای سکته قلبی/مغزی
-
نارسایی شدید قلبی، کلیوی یا کبدی
هشدارهای مهم (احتیاط نسبی)
ایندومتاسین باید با احتیاط و پایش دقیق در شرایط زیر مصرف شود:
بیماران گوارشی
-
سابقه ریفلاکس، سوءهاضمه یا زخم معده
-
همزمان با داروهای ضدانعقاد (وارفارین، ریواروکسابان) یا ضدپلاکت (آسپرین، کلوپیدوگرل)
راهکار: مصرف همراه غذا + همراه با داروی محافظ معده (مثل امپرازول). - جهت مشاهده ی قرص گاباپنتین لطفا وارد لینک شوید.
بیماران قلبی–عروقی
-
فشار خون بالا (ممکن است تشدید شود)
-
نارسایی قلبی (خطر احتباس مایعات و ادم)
-
سابقه سکته قلبی یا مغزی
راهکار: کوتاهترین مدت مصرف، پایش فشار خون و وزن.
بیماران کلیوی
-
کاهش جریان خون کلیه → خطر نارسایی حاد کلیه
-
ریسک بیشتر در ترکیب با دیورتیکها، ACEI، ARB (معروف به Triple Whammy)
راهکار: در بیماران کلیوی متوسط تا شدید بهتر است اجتناب شود.
بیماران کبدی
-
ایندومتاسین میتواند عملکرد کبد را بدتر کند.
-
در نارسایی کبدی شدید منع مصرف دارد.
سالمندان
-
حساستر به عوارض گوارشی و کلیوی
-
بیشتر دچار سرگیجه و سقوط میشوند
دوز باید پایینتر انتخاب شود (25 mg دوبار در روز).
بارداری و شیردهی
-
سهماهه سوم بارداری: ممنوع (خطر بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین + الیگوهیدرامنیوس)
-
سهماهه اول و دوم: فقط در صورت ضرورت
-
شیردهی: دارو وارد شیر میشود؛ بهتر است پرهیز شود یا با احتیاط مصرف شود.
رانندگی و کار با ماشینآلات
-
ایندومتاسین میتواند باعث سرگیجه و خوابآلودگی شود.
توصیه: در ساعات ابتدایی مصرف، رانندگی نکنید.
جدول خلاصه هشدارها
| گروه | وضعیت | توصیه |
|---|---|---|
| زخم معده / خونریزی گوارشی | ممنوع | اجتناب کامل |
| آسم حساس به آسپیرین | ممنوع | جایگزین انتخاب شود |
| قلبی–عروقی (HTN، CHF، MI) | احتیاط | دوز کم + پایش دقیق |
| کلیوی متوسط تا شدید | ممنوع/احتیاط | بررسی کراتینین |
| کبدی شدید | ممنوع | جایگزین انتخاب شود |
| بارداری ۳ ماهه آخر | ممنوع | خطر برای جنین |
| سالمندان | احتیاط | دوز پایینتر |
| رانندگی / کار دقیق | احتیاط | تا رفع علائم پرهیز شود |
ایندومتاسین برای همه مناسب نیست. بیماران با مشکلات گوارشی، قلبی، کلیوی، سالمندان و زنان باردار باید با احتیاط بسیار یا اصلاً مصرف نکنند. همیشه قبل از مصرف این دارو، لیست داروها و شرایط پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید.
عوارض ایندومتاسین
ایندومتاسین یک ضدالتهاب قوی است، اما مثل همه NSAIDها میتواند عوارض جانبی داشته باشد. شدت و نوع عوارض به دوز، مدت مصرف، سن بیمار و بیماریهای زمینهای بستگی دارد.
عوارض شایع (در بیش از ۱۰٪ بیماران)
-
دستگاه گوارش: سوزش معده، تهوع، درد شکمی، یبوست یا اسهال
-
سیستم عصبی: سردرد، سرگیجه، خوابآلودگی، خستگی
-
حسی: وزوز گوش، تاری دید
-
عمومی: احتباس مایعات، ورم پاها
عوارض نسبتاً شایع (۱–۱۰٪ بیماران)
-
سوءهاضمه و ریفلاکس
-
بیخوابی یا تغییرات خلقی
-
خشکی دهان
-
خارش یا بثورات پوستی
-
افزایش فشار خون
عوارض جدی (کمتر شایع اما مهم)
-
گوارشی: خونریزی، زخم یا سوراخشدگی معده و روده (گاهی بدون هشدار قبلی)
-
قلبی–عروقی: حمله قلبی، سکته مغزی، تشدید نارسایی قلبی
-
کلیوی: کاهش عملکرد کلیه، افزایش کراتینین، نارسایی حاد
-
کبدی: اختلال عملکرد کبد، یرقان
-
آلرژیک: آنافیلاکسی، برونکواسپاسم در بیماران آسمی
عوارض نادر
-
پانکراتیت
-
اختلالات خونی (کمخونی، کاهش پلاکت)
-
واکنشهای پوستی شدید (Stevens-Johnson)
عوارض در سالمندان
-
حساسیت بیشتر به خونریزی گوارشی
-
افزایش احتمال سرگیجه و سقوط
-
بیشتر مستعد اختلال عملکرد کلیه
به همین دلیل توصیه میشود در سالمندان همیشه با کمترین دوز ممکن (۲۵ mg دوبار در روز) شروع شود و همراه محافظ معده (PPI مثل امپرازول) داده شود.
جدول خلاصه عوارض ایندومتاسین
| دسته | عوارض |
|---|---|
| شایع | سوزش معده، تهوع، سردرد، سرگیجه، خوابآلودگی، ورم پا |
| نسبتاً شایع | ریفلاکس، بیخوابی، خشکی دهان، خارش، فشار خون بالا |
| جدی | خونریزی یا زخم گوارشی، سکته قلبی/مغزی، نارسایی کلیه یا کبد، آلرژی شدید |
| نادر | پانکراتیت، اختلالات خونی، واکنشهای پوستی شدید |
| سالمندان | خونریزی گوارشی، سقوط، نارسایی کلیه |
ایندومتاسین در درمان دردهای التهابی مؤثر است، اما عوارض آن بهویژه بر معده، قلب و کلیه میتواند جدی باشد. به همین دلیل مصرف باید کوتاهمدت، با دوز پایین، و همیشه تحت نظر پزشک باشد.

تداخلهای دارویی ایندومتاسین
ایندومتاسین نسبت به بسیاری از داروها میتواند تداخل جدی ایجاد کند. دلیلش این است که هم روی انعقاد خون و هم روی عملکرد کلیه و فشار خون اثر میگذارد.
۱. داروهای ضدانعقاد و ضدپلاکت
-
وارفارین، ریواروکسابان، آپیکسابان، هپارین، آسپرین، کلوپیدوگرل
تداخل: افزایش شدید خطر خونریزی گوارشی یا مغزی.
توصیه: پرهیز یا مصرف همراه محافظ معده + مانیتورینگ دقیق INR در وارفارین.
۲. سایر NSAIDها و کورتیکواستروئیدها
-
ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، سلکوکسیب
-
پردنیزولون، دگزامتازون
تداخل: افزایش ریسک خونریزی و زخم معده.
توصیه: همزمانی اجتناب شود؛ اگر ضروری بود → همراه PPI (مثل امپرازول).
۳. داروهای فشار خون و قلب
-
ACEI (مثل کاپتوپریل، انالاپریل)
-
ARB (مثل لوزارتان، والسارتان)
-
دیورتیکها (مثل فوروزماید، هیدروکلروتیازید)
تداخل: ترکیب ایندومتاسین + ACEI/ARB + دیورتیک = Triple Whammy → خطر نارسایی حاد کلیه. -
همچنین ایندومتاسین میتواند اثر داروهای ضد فشار خون را کاهش دهد.
- جهت مشاهده ی قرص پرگابالین کافیست وارد لینک شوید.
۴. داروهای ضدافسردگی
-
SSRI/SNRI (مثل فلوکستین، سرترالین، دولوکستین، ونلافاکسین)
تداخل: افزایش ریسک خونریزی گوارشی.
۵. لیتیوم
-
ایندومتاسین سطح خونی لیتیوم را بالا میبرد → خطر مسمومیت.
علائم: لرزش، گیجی، مشکلات کلیوی.
۶. متوترکسات
-
افزایش سطح و سمیت متوترکسات → خطر آسیب کلیه و مغز استخوان.
توصیه: مانیتورینگ دقیق سطح دارو.
۷. داروهای ضددیابت
-
تداخل مستقیم کمی دارد.
-
اما مصرف طولانیمدت ایندومتاسین ممکن است کنترل قند خون را مختل کند (به علت افزایش وزن یا تأثیر روی کلیه).
۸. الکل
-
ترکیب الکل + ایندومتاسین → افزایش شدید خطر خونریزی معده و روده.
توصیه: پرهیز کامل.
جدول خلاصه تداخلهای مهم ایندومتاسین
| گروه دارویی | مثالها | نوع تداخل | توصیه |
|---|---|---|---|
| ضدانعقاد/ضدپلاکت | وارفارین، آسپرین، ریواروکسابان | خونریزی شدید | پرهیز یا همراه محافظ معده |
| NSAID و کورتون | ایبوپروفن، پردنیزولون | خونریزی و زخم معده | اجتناب یا همراه PPI |
| داروهای قلبی–کلیوی | ACEI/ARB + دیورتیک | آسیب کلیه (Triple Whammy) | اجتناب یا مانیتورینگ |
| ضدافسردگیها | فلوکستین، دولوکستین | ↑خطر خونریزی | احتیاط و مانیتورینگ |
| لیتیوم | — | ↑مسمومیت | پرهیز/پایش سطح دارو |
| متوترکسات | — | ↑سمیت کلیوی و مغز استخوان | مانیتورینگ سطح دارو |
| الکل | — | خونریزی گوارشی | پرهیز کامل |
ایندومتاسین بیشترین خطر تداخل را با داروهای رقیقکننده خون، داروهای قلبی-کلیوی، لیتیوم و متوترکسات دارد. ترکیب با الکل یا NSAIDهای دیگر هم بهشدت پرخطر است. همیشه قبل از شروع ایندومتاسین باید لیست داروهای مصرفی به پزشک یا داروساز اطلاع داده شود.
ایندومتاسین در آرتروز زانو و کمردرد
ایندومتاسین یکی از داروهای پرمصرف در ارتوپدی است، مخصوصاً برای بیمارانی که دچار دردهای التهابی زانو و ستون فقرات میشوند. اما باید دقت کرد که این دارو همیشه جواب نمیدهد و گاهی نیاز است در کنار روشهای حمایتی و غیردارویی مصرف شود.
ایندومتاسین در آرتروز زانو
-
در بیماران مبتلا به آرتروز، وقتی مفصل دچار التهاب و تورم میشود (دورههای شعلهور بیماری)، ایندومتاسین میتواند به سرعت درد و خشکی را کم کند.
-
مصرف کوتاهمدت دارو کمک میکند بیمار بتواند راحتتر راه برود و فیزیوتراپی یا تمرینات اصلاحی را انجام دهد.
-
اما برای مصرف طولانیمدت مناسب نیست، چون میتواند باعث زخم معده، خونریزی یا مشکلات کلیوی شود.
-
بنابراین بهترین رویکرد در آرتروز زانو، ترکیب دارو در دوره حاد + وسایل حمایتی مثل زانوبند طبی زاپیامکس است که مفصل را پایدارتر کرده و فشار مکانیکی روی زانو را کاهش میدهد.
ایندومتاسین در کمردرد
-
در کمردردهای حاد التهابی (مثلاً بعد از فعالیت سنگین یا در اسپوندیلیت آنکیلوزان)، ایندومتاسین میتواند التهاب مفاصل ستون فقرات و اسپاسم عضلات را کاهش دهد.
-
اثر دارو معمولاً ظرف چند ساعت شروع میشود و باعث کاهش درد و خشکی صبحگاهی میشود.
-
ولی در کمردردهایی که منشأ عصبی (مثل سیاتیک یا فتق دیسک) دارند، ایندومتاسین بهتنهایی کمک چندانی نمیکند. در این موارد معمولاً پزشک داروهایی مثل پرگابالین را ترجیح میدهد.
-
بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که بیمار علاوه بر دارو از کمربند طبی پلاتینر استفاده کند. این کمربند با حمایت از ستون فقرات، فشار روی دیسکها را کمتر کرده و به کاهش درد و تسریع بهبود کمک میکند.
چه زمانی ایندومتاسین مؤثر نیست؟
-
اگر درد بیشتر حالت سوزشی و تیرکشنده (نوروپاتیک) داشته باشد.
-
در بیماران با درد مزمن بدون التهاب فعال (مثل آرتروز پایدار).
-
در کسانی که به دلیل سابقه زخم معده یا مشکلات کلیوی نمیتوانند NSAID مصرف کنند.
ترکیب منطقی برای بهترین نتیجه
-
ایندومتاسین کوتاهمدت در فاز التهابی
-
زانوبند زاپیامکس برای زانو → کاهش فشار روی مفصل و درد فعالیتی
-
کمربند پلاتینر برای کمر → حمایت از ستون فقرات و کاهش درد روزانه
-
ورزشهای اصلاحی و فیزیوتراپی → تقویت عضلات و پیشگیری از عود
-
سبک زندگی سالم (کاهش وزن، رژیم ضدالتهاب، اصلاح ارگونومی)
جمعبندی کاربردی
-
ایندومتاسین در دورههای حاد التهاب زانو و کمر میتواند دارویی مؤثر باشد.
-
مصرف آن باید کوتاهمدت و با دوز کم باشد، چون عوارض جدی دارد.
-
برای کنترل بلندمدت درد و بهبود عملکرد، روشهای بدون دارو مثل زانوبند زاپیامکس و کمربند پلاتینر نهتنها عوارض ندارند، بلکه باعث کاهش نیاز به دارو هم میشوند.
مقایسه ایندومتاسین با سایر NSAIDها
ایندومتاسین یکی از قدیمیترین و قویترین داروهای گروه NSAID است. اما تنها گزینه موجود نیست و داروهایی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و سلکوکسیب هم در همین دسته قرار دارند. انتخاب بین این داروها به نوع درد، شرایط بیمار و پروفایل عوارض بستگی دارد.
ایندومتاسین vs ایبوپروفن
-
قدرت ضدالتهابی: ایندومتاسین قویتر است.
-
تحمل گوارشی: ایبوپروفن ایمنتر و تحمل بهتری دارد.
-
موارد مصرف: ایبوپروفن بیشتر برای دردهای خفیف تا متوسط (سردرد، دنداندرد، درد عضلانی)؛ ایندومتاسین برای دردهای التهابی شدید (نقرس، اسپوندیلیت).
ایندومتاسین vs ناپروکسن
-
قدرت: ایندومتاسین قویتر.
-
مدت اثر: ناپروکسن طولانیتر عمل میکند (روزانه ۲ بار کافی است).
-
قلب و عروق: ناپروکسن ایمنتر است (کمترین ریسک سکته قلبی در بین NSAIDها).
-
موارد مصرف: ناپروکسن برای بیماران قلبی ترجیح داده میشود؛ ایندومتاسین در نقرس حاد یا اسپوندیلیت مؤثرتر است.
ایندومتاسین vs دیکلوفناک
-
قدرت ضدالتهاب: تقریباً مشابه.
-
تحمل گوارشی: دیکلوفناک کمی بهتر تحمل میشود.
-
قلبی–عروقی: دیکلوفناک ریسک بیشتری نسبت به ناپروکسن دارد.
-
فرم دارویی: دیکلوفناک ژل موضعی دارد که ایمنتر است؛ ایندومتاسین بیشتر بهصورت قرص و شیاف است.
ایندومتاسین vs سلکوکسیب (COX-2 selective)
-
انتخاب آنزیمی: سلکوکسیب انتخابی COX-2 است → آسیب کمتری به معده میزند.
-
ریسک قلبی: در بیماران قلبی پرخطر باید با احتیاط مصرف شود.
-
موارد مصرف: سلکوکسیب انتخاب خوبی برای آرتروز زانو و لگن در مصرف طولانیمدت است؛ ایندومتاسین بیشتر در فازهای حاد و کوتاهمدت استفاده میشود.
جدول مقایسه ایندومتاسین با NSAIDهای رایج
| دارو | قدرت ضدالتهاب | تحمل گوارشی | ریسک قلبی | مدت اثر | موارد مصرف اصلی |
|---|---|---|---|---|---|
| ایندومتاسین | بسیار قوی | ضعیفتر | متوسط | کوتاه | نقرس حاد، اسپوندیلیت، شعلهوری آرتروز |
| ایبوپروفن | متوسط | خوب | پایین | کوتاه | دردهای خفیف تا متوسط، تب |
| ناپروکسن | خوب | متوسط | ایمنترین | بلند | آرتروز، کمردرد مزمن، بیماران قلبی |
| دیکلوفناک | خوب | متوسط | متوسط به بالا | متوسط | آرتروز، دردهای عمومی، ژل موضعی |
| سلکوکسیب | خوب | عالی (کمتر روی معده) | متوسط به بالا | متوسط | آرتروز طولانیمدت، بیماران با مشکلات معده |
جمعبندی کاربردی
-
ایندومتاسین: بهترین انتخاب برای التهابهای حاد و شدید (مثل نقرس، اسپوندیلیت).
-
ایبوپروفن: گزینهای ملایمتر برای دردهای خفیفتر.
-
ناپروکسن: متعادل و مناسب بیماران قلبی–عروقی.
-
دیکلوفناک: پرکاربرد و در دسترس، مخصوصاً در فرم ژل موضعی.
-
سلکوکسیب: انتخاب ایدهآل برای بیماران با مشکلات معده یا نیاز به درمان طولانیمدت.

جایگزینهای دارویی و غیر دارویی ایندومتاسین
ایندومتاسین داروی قوی و مؤثری است، اما به دلیل عوارض گوارشی، کلیوی و قلبی نمیتواند همیشه و برای همه بیماران انتخاب اول باشد. در چنین شرایطی، هم داروهای جایگزین و هم روشهای غیر دارویی و حمایتی میتوانند کمککننده باشند.
جایگزینهای دارویی
۱. سایر NSAIDها
-
ایبوپروفن: مناسب برای دردهای خفیفتر؛ تحمل گوارشی بهتر.
-
ناپروکسن: اثر ضدالتهابی خوب، ایمنتر برای بیماران قلبی؛ مناسب آرتروز و کمردرد طولانیتر.
-
دیکلوفناک: پرمصرف و مؤثر؛ در فرم ژل موضعی هم موجود است.
-
سلکوکسیب (COX-2 selective): آسیب کمتر به معده؛ مناسب برای مصرف طولانیمدت در آرتروز.
۲. داروهای دیگر
-
کورتیکواستروئیدها (مثل پردنیزولون): در شعلهوریهای شدید یا زمانی که NSAIDها مؤثر نباشند، اما فقط برای دوره کوتاه.
-
کلشیسین: در نقرس حاد بهعنوان جایگزین یا همراه ایندومتاسین.
-
مسکنهای ساده (استامینوفن): برای دردهای خفیف یا بیماران پرخطر قلبی/کلیوی.
درمانهای غیر دارویی و خانگی (بدون عوارض)
گاهی کاهش درد و التهاب بدون نیاز به دارو هم امکانپذیر است:
-
کمپرس سرد و گرم
-
سرد برای التهاب حاد (مثلاً زانو متورم)
-
گرم برای اسپاسم و خشکی عضلات
-
-
ورزشهای کششی و تقویتی
-
تمرینات ساده برای زانو و کمر
-
فیزیوتراپی و یوگای درمانی
-
-
اصلاح سبک زندگی
-
کاهش وزن برای کاهش فشار روی مفاصل
-
خواب کافی و منظم
-
رژیم ضدالتهابی سرشار از سبزیجات، میوههای رنگی، امگا-۳ (ماهی، گردو، بذر کتان) و سیر
-
وسایل طبی حمایتی (بدون عوارض دارویی)
یکی از بهترین راهها برای کاهش نیاز به دارو، استفاده از ابزارهای حمایتی است که فشار روی مفصل یا ستون فقرات را کم میکنند.
کمربند پلاتینر (Platinor)
-
طراحیشده برای حمایت از ستون فقرات کمری
-
کاهش فشار روی دیسکها و مهرهها
-
کمک به بهبود کمردردهای التهابی و مکانیکی
-
کاربرد ویژه برای کمردرد مزمن یا بعد از دوره حاد
-
میتواند نیاز به دوز بالای داروهایی مثل ایندومتاسین را کاهش دهد
- جهت خرید کمربند پلاتینر کافیست وارد لینک شوید .
زانوبند زاپیامکس (Zapiamax)
-
مخصوص بیماران مبتلا به آرتروز زانو یا آسیبهای مفصلی
-
پایداری مفصل و کاهش فشار هنگام راه رفتن
-
کاهش دردهای مکانیکی و التهابی زانو
-
کمک به بیماران برای تحمل بهتر ورزشهای اصلاحی و فیزیوتراپی
-
جایگزین ایمن در شرایطی که داروهای NSAID بهدلیل عوارض محدود میشوند
- جهت خرید زانوبند زاپیامکس کافیست وارد لینک شوید .
جدول مقایسه جایگزینهای ایندومتاسین
| دسته جایگزین | مثالها | مزایا | محدودیتها |
|---|---|---|---|
| NSAID دیگر | ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، سلکوکسیب | کاهش درد و التهاب | هنوز ریسک GI/CV دارند |
| داروهای دیگر | کلشیسین، کورتون، استامینوفن | مؤثر در شرایط خاص | نیاز به نسخه پزشک، عوارض خاص |
| درمان خانگی | کمپرس، ورزش، رژیم ضدالتهاب | بدون عارضه، ایمن | نیاز به تداوم و همکاری بیمار |
| وسایل طبی | پلاتینر (کمر)، زاپیامکس (زانو) | بدون عارضه، حمایت مفصل/ستون فقرات، کاهش نیاز به دارو | نیاز به استفاده منظم |
-
ایندومتاسین مؤثر است، اما همیشه گزینه ایدهآل نیست.
-
برای کنترل درد و التهاب میتوان از NSAIDهای دیگر، داروهای کمکی، روشهای خانگی و ابزارهای طبی استفاده کرد.
-
برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو یا کمردرد مزمن، استفاده از زانوبند زاپیامکس و کمربند پلاتینر میتواند هم کیفیت زندگی را بهبود دهد و هم مصرف داروهای پرعارضه را کاهش دهد.
ایندومتاسین در گروههای خاص
ایندومتاسین یک داروی قوی است اما همه افراد نمیتوانند آن را بهراحتی مصرف کنند. در بعضی گروهها باید دوز کاهش پیدا کند یا حتی دارو کاملاً ممنوع شود.
۱. سالمندان
-
حساستر به عوارض گوارشی (زخم معده، خونریزی).
-
بیشتر دچار سرگیجه و عدم تعادل → خطر سقوط.
-
عملکرد کلیه و قلب ضعیفتر است → ریسک نارسایی بالاتر.
توصیه: -
شروع با دوز پایین (25 mg دوبار در روز).
-
همراه با محافظ معده (PPI) مثل امپرازول.
-
مصرف کوتاهمدت و با پایش دقیق.
۲. بیماران کلیوی
-
پروستاگلاندینها جریان خون کلیه را حفظ میکنند؛ ایندومتاسین با مهار آنها میتواند باعث نارسایی حاد کلیه شود.
-
ریسک بیشتر در بیمارانی که همزمان دیورتیک + ACEI/ARB مصرف میکنند (ترکیب مرگبار Triple Whammy).
توصیه: -
در نارسایی کلیوی متوسط تا شدید → اجتناب از مصرف.
-
در موارد خفیف → دوز کمتر و پایش کراتینین و اوره.
۳. بیماران قلبی–عروقی
-
ایندومتاسین میتواند باعث افزایش فشار خون، احتباس مایعات و تشدید نارسایی قلبی شود.
-
خطر سکته قلبی یا مغزی را افزایش میدهد (بهویژه در مصرف طولانیمدت).
توصیه: -
اجتناب در بیماران با نارسایی قلبی متوسط تا شدید یا سابقه سکته قلبی/مغزی.
-
اگر ضروری بود، دوز کوتاهمدت + پایش فشار خون و وزن.
۴. بیماران کبدی
-
در نارسایی کبدی شدید، مصرف ایندومتاسین میتواند خطرناک باشد.
-
افزایش آنزیمهای کبدی و زردی گزارش شده.
توصیه: -
در نارسایی شدید کبدی ممنوع.
-
در خفیف تا متوسط: فقط با پایش مداوم عملکرد کبد.
۵. بارداری
-
سهماهه سوم: کاملاً ممنوع (خطر بستهشدن زودرس مجرای شریانی جنین + کاهش مایع آمنیوتیک).
-
سهماهه اول و دوم: فقط در صورت ضرورت پزشکی.
جایگزین ایمنتر: استامینوفن (بهویژه در سهماهه اول).
۶. شیردهی
-
ایندومتاسین وارد شیر مادر میشود.
-
در برخی منابع مصرف کوتاهمدت مجاز دانسته شده، اما بهتر است پرهیز شود.
توصیه: اگر ناگزیر به مصرف هستید، زیر نظر پزشک و در کوتاهترین زمان.
جدول خلاصه ایندومتاسین در گروههای خاص
| گروه | وضعیت | توصیه |
|---|---|---|
| سالمندان | حساسیت بیشتر به خونریزی و سقوط | شروع با دوز پایین + محافظ معده |
| بیماران کلیوی | ریسک نارسایی حاد کلیه | اجتناب یا دوز کم + مانیتورینگ |
| بیماران قلبی | احتباس مایعات، سکته | اجتناب در CHF/MI؛ در موارد ضروری پایش فشار خون |
| بیماران کبدی | تشدید نارسایی | ممنوع در نارسایی شدید |
| بارداری | ممنوع در ۳ ماهه آخر | در ۳ ماهه اول/دوم فقط در ضرورت |
| شیردهی | عبور به شیر | اجتناب یا مصرف کوتاهمدت با پایش |
ایندومتاسین در سالمندان و بیماران قلبی، کلیوی، کبدی، بارداری و شیردهی باید با احتیاط بسیار یا ممنوعیت مصرف همراه باشد. در این گروهها بهتر است از داروهای ایمنتر یا روشهای غیر دارویی مثل کمربند پلاتینر یا زانوبند زاپیامکس برای کاهش درد استفاده شود.
سوالات متداول درباره ایندومتاسین (FAQ)
ایندومتاسین برای چه بیماریهایی استفاده میشود؟
ایندومتاسین بیشتر برای آرتروز زانو و لگن، کمردردهای التهابی، اسپوندیلیت آنکیلوزان، نقرس حاد، بورسیت و تندینیت تجویز میشود. در دردهای عصبی (مثل سیاتیک) معمولاً تأثیر کمی دارد.
ایندومتاسین را چند روز میتوانم مصرف کنم؟
این دارو باید کوتاهمدت مصرف شود (چند روز تا نهایتاً چند هفته). مصرف طولانیمدت خطر خونریزی گوارشی و مشکلات قلبی را افزایش میدهد.
آیا ایندومتاسین اعتیادآور است؟
خیر، ایندومتاسین یک داروی مسکن مخدر نیست و وابستگی ایجاد نمیکند. اما به دلیل عوارض، نباید خودسرانه و طولانیمدت مصرف شود.
ایندومتاسین برای زانو درد بهتر است یا دیکلوفناک؟
هر دو مؤثرند، اما:
-
ایندومتاسین قویتر است و در التهابهای شدید (مثل نقرس) بهتر جواب میدهد.
-
دیکلوفناک تحمل گوارشی بهتری دارد و در فرم ژل موضعی هم قابل استفاده است.
آیا ایندومتاسین برای کمردرد مفید است؟
بله، در کمردردهای التهابی یا اسپاسمهای حاد مفید است.
اما در سیاتیک و دردهای عصبی اثر کمی دارد و داروهایی مثل پرگابالین مؤثرترند.
آیا ایندومتاسین باعث زخم معده میشود؟
بله، یکی از مهمترین عوارض آن زخم و خونریزی گوارشی است. برای کاهش این خطر باید همراه غذا مصرف شود و در بیماران پرخطر با داروهای محافظ معده (مثل امپرازول) تجویز شود.
آیا در بارداری و شیردهی مجاز است؟
-
در سهماهه سوم بارداری ممنوع است.
-
در سهماهه اول و دوم فقط در صورت ضرورت.
-
در شیردهی بهتر است مصرف نشود یا در کوتاهترین زمان با پایش پزشک باشد.
اگر نتوانم ایندومتاسین مصرف کنم چه کنم؟
گزینههای جایگزین شامل ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، ژل دیکلوفناک و روشهای بدون دارو مثل کمپرس، ورزش، رژیم ضدالتهاب و استفاده از زانوبند زاپیامکس یا کمربند پلاتینر هستند.
نتیجهگیری
ایندومتاسین (Indomethacin) یکی از داروهای قدیمی و قوی خانواده NSAIDها است که برای کنترل درد و التهاب شدید در آرتروز زانو، کمردردهای التهابی، اسپوندیلیت و نقرس حاد تجویز میشود. این دارو در کوتاهمدت میتواند کیفیت زندگی بیمار را بهبود دهد، اما به دلیل عوارض گوارشی، کلیوی و قلبی باید با دوز پایین و مدت کوتاه مصرف شود.
بیماران سالمند، قلبی، کلیوی، و زنان باردار یا شیرده باید با احتیاط ویژه یا اصلاً از این دارو استفاده نکنند.
برای مدیریت بلندمدت دردهای اسکلتی–عضلانی، ترکیب درمان دارویی کوتاهمدت + روشهای غیر دارویی بهترین نتیجه را میدهد.
-
زانوبند زاپیامکس میتواند فشار روی مفصل زانو را کم کند و درد آرتروز را کاهش دهد.
-
کمربند پلاتینر با حمایت از ستون فقرات، به بهبود کمردرد مزمن کمک میکند.
در نهایت، ایندومتاسین یک سلاح قدرتمند در جعبهابزار پزشکان است، اما نباید تنها به آن تکیه کرد. استفاده آگاهانه و ترکیبی از دارو، فیزیوتراپی، اصلاح سبک زندگی و وسایل طبی حمایتی، بهترین راه برای کنترل درد و بهبود کیفیت زندگی است


